Afgelopen jaar is RIBW K/AM gestart met kleinschalige, zelforganiserende teams. Aandacht voor de invulling en de kwaliteit van individuele begeleiding staat daarin centraal, met behoud van regie bij de cliënt als leidend principe. Daar ben je natuurlijk niet 1-2-3. Zonder leidinggevende die knopen doorhakt, moeten medewerkers onderling een manier vinden om besluiten te nemen waar iedereen achter staat. En cliënten krabben zich soms achter de oren bij het horen van ‘Wat wil jíj? Hoe zou jíj dit oplossen?’ Maar langzaam aan beginnen de veranderingen te wennen en worden de resultaten van zelforganisatie steeds duidelijker.
Team Flora in Heemstede werkt nu ongeveer een jaar als ZOT (ZelfOrganiserend Team). Mieke, Edith (beiden begeleider), Maria, Will en Frits (cliënten) vertellen over hun ervaringen. “Het is vooral in het begin vreemd,” aldus Edith, “Omdat je als begeleidend team anders gaat werken en taken van de vroegere teamleider overneemt, is het zoeken naar de beste aanpak. Dat betekent veel overleggen, zeker in het begin. Je bent dan minder bezig met de cliënten en dat voelt niet goed natuurlijk. Maar je móet dat proces doormaken.” Will beaamt dat. “Ik zag jullie steeds maar vergaderen en zag minder vaak begeleiders in de activiteitenruimte. Dat vond ik jammer voor ons, maar ik vond het ook vervelend voor de begeleiders.” Maar er ontstonden in die tijd ook initiatieven waar iedereen meteen voordelen in zag, zoals de vaste weekopening. Daar wordt besproken wat er op de agenda staat (zoals een verzoek om informatie voor een nieuwsbrief – wie wil er wat vertellen?), kunnen mensen hun ei kwijt over alles wat ze maar willen. Kortom: een vast moment om even van en over elkaar te horen.
“We hebben gezamenlijk de verantwoordelijkheid voor deze locatie en de begeleiding,” aldus Edith. “Daarom zitten er bijvoorbeeld ook cliënten bij sollicitatiegesprekken met kandidaat-begeleiders. Dat geeft een hele nieuwe, en ook bétere, dynamiek.”
Frits: “Voorheen nam je al snel aan dat iets was zoals het was. Dat doen we nu niet meer. We kunnen het zeggen als we het niet of anders willen en dan kijken we samen wat de volgende stap wordt. Zo was er een training voor cliënten, waarvoor we altijd ergens anders heen moesten. Dat wilden we niet, dat is voor sommigen hier echt een te grote onderneming. Dus nu kunnen we die training hier op de locatie volgen. Omdat wij dat prettiger vinden. En dat wordt dan dus ook geregeld.”
De weg naar zelforganisatie is dus niet zonder hobbels, maar de winst is zichtbaar en voelbaar. En daar gaat het om, daar zijn cliënten en begeleiders het over eens.  Maria vat het helder samen: “We zijn veel gelijkwaardiger nu, vormen nu echt samen team Flora!”